Ważnym zadaniem rodziny i przedszkola jest kształtowanie cech i postaw dziecka, pozwalających mu w przyszłości na aktywne uczestnictwo w życiu społecznym. W przedszkolu dziecko zaspokaja potrzebę kontaktu z rówieśnikami, zdobywa nowe doświadczenia społeczne i emocjonalne.
Ważną rolę w kształtowaniu umiejętności społecznych pełni zabawa, ponieważ uczy określonych form zachowania, przestrzegania ustalonych zasad i reguł współpracy, dzielenia się z innymi, nawiązywania przyjaznych relacji z innymi dziećmi. W trakcie zabawy dziecko uczy się panowania nad swoimi emocjami, przyswaja normy postępowania, które stosuje potem w indywidualnych kontaktach społecznych. Dzięki nabytym doświadczeniom lepiej orientuje się, co wg dorosłych jest słuszne i dobre, a co złe i niewłaściwe. Dobrze jest, jeśli dorosły wraz z dzieckiem ustala w określonych sytuacjach wychowawczych jednoznaczne i zrozumiałe dla dziecka zasady zachowania oraz konsekwentnie ich przestrzega. Należy uświadamiać dziecku potrzebę przestrzegania określonych zasad zachowania oraz wskazywać skutki ich przekraczania.
Nabywając samodzielność w samoobsłudze i wykonywaniu różnorodnych czynności, dziecko staje się odważniejsze i zaradniejsze- poznaje swoje możliwości, a dzięki temu wzmacnia poczucie własnej wartości. Świadomość swoich umiejętności sprawi, że dziecko chętnie będzie podejmowało nowe działania, wierząc, że potrafi je wykonać. Stawiane przed nim zadania nie będą wywoływały obaw i lęku. Wręcz przeciwnie- staną się źródłem radości z osiągniętego sukcesu.
Dobrym sposobem na kształtowanie odporności emocjonalnej dzieci jest uczestniczenie w różnego rodzaju grach ( planszowych, sportowych). Podczas gry dziecko musi respektować ustalone reguły, radzić sobie z trudnymi sytuacjami ( utrudnienia wynikające z zasad gry), oraz znosić wygraną lub przegraną, obserwując także reakcje innych graczy. Uczestniczenie w grach daje też możliwość kształtowania wytrwałości i podejścia optymistycznego- tym razem się nie udało, może następnym się uda. Bardzo ważnymi cechami pomocnymi w radzeniu sobie z porażką i trudnościami są: wytrwałość, skupienie, wysoka samoocena, doprowadzanie do końca rozpoczętego działania, upór w dążeniu do celu oraz odwaga. W czasie radzenia sobie z drobnymi porażkami kształtuje się odporność na nie i umiejętność samodzielnego pokonywania trudności ( a ta umiejętność będzie szczególnie dziecku potrzeba w nauce szkolnej). Dziecko powinno mieć świadomość tego, że kilka nieudanych prób, czy porażek nie świadczy o jego niskiej wartości. Optymistyczne podejście do życia pomaga w pokonywaniu trudności, traktowaniu drobnej porażki jako okazji do doskonalenia swoich umiejętności, szukania innych rozwiązań, do wytrwałości i cierpliwości w działaniu. Wychowanie- to wskazywanie jak żyć, nauka odpowiedzialności za własne czyny i umiejętność radzenia sobie w różnych sytuacjach. Pozwólmy dzieciom samodzielnie pokonywać trudności, potykać się i podnosić, uczyć się na własnych błędach, poznawać smak porażek i sukcesów, bo właśnie tak najlepiej się uczą.
Opracowała: Monika Kłoczko