Percepcja wzrokowa (…) jest zdolnością do rozpoznawania i rozróżniania bodźców wzrokowych a także do ich interpretowania przez odniesienie do poprzednich doświadczeń” (Frostig i Horne, 1989). Odpowiedni (właściwy dla danego wieku) poziom percepcji wzrokowej umożliwia poprawne przeprowadzanie takich czynności, jak układanie (puzzli, klocków), reprodukowanie figur, kształtów, czytanie, pisanie, wykonywanie zadań matematycznych.

Nawiązując do definicji, wedle której percepcja wzrokowa doskonali się poprzez doświadczenie, można „przemycać” do zabawy z dzieckiem takie aktywności, które sprzyjają doskonaleniu spostrzegania wzrokowego. Warto więc zaprosić swojego przedszkolaka do tego typu ćwiczeń – pomogą mu one doskonalić już nabyte umiejętności w tym zakresie, co w przyszłości może pozwolić uniknąć deficytów percepcji wzrokowej.

Symptomy, które mogą wskazywać na trudności w obszarze percepcji wzrokowej:

• dziecko niechętnie rozwiązuje zadania polegające na szukaniu różnic między obrazkami,
• nieprawidłowo tworzy kompozycje według wzoru, a jego rysunki są ubogie w szczegóły,
• z trudem odtwarza szlaczki i figury geometryczne,
• ma problem z zapamiętaniem kształtów liter i cyfr.

Przykłady ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową:

v Układanie figur, kształtów, szeregów
• układanie wg wzoru (musimy przygotować wcześniej dwa komplety kolorowych figur np., wyciętych z kartonu). Układamy przed dzieckiem wzór ze „swojego” kompletu, np. czerwony trójkąt – żółte koło – niebieski kwadrat – czerwony kwadrat itd., następnie dziecko musi ułożyć taki sam wzór jak nasz;
• układanie z pamięci (układamy wzór, prezentujemy go dziecku przez pewien czas, np. 20 sekund i prosimy, aby uważnie się przyjrzało i postarało zapamiętać. Następnie składamy wzór, a dziecko odtwarza go z pamięci (wykorzystując do tego figury ze swojego kompletu).

v Składanie pociętych obrazków
• wg wzoru (np. przecięte na kilka części dwie identyczne kartki pocztowe – rodzic układa swoją jako wzór, a następnie to samo robi dziecko)
• bez wzoru (można tu wykorzystać różne obrazki, pocztówki, zdjęcia – pocięte na kawałki)

v Uzupełnianie braków na obrazkach - można w tym celu wykorzystać gotowe obrazki dostępne w Internecie, na których brakuje pewnych części – zadaniem dziecka jest rozpoznanie i nazwanie brakujących części/przedmiotów (np. brak nosa w rysunku twarzy).

v Wyodrębnianie różnic miedzy obrazkami – można wykorzystać obrazki dostępne 
w dziecięcych gazetkach (zadaniem dziecka jest znaleźć różnice między obrazkami – ich ilość jest zazwyczaj określona, np. 5 różnic)

v Układanie historyjek obrazkowych. Opis obrazków zgodnie z kolejnością zdarzeń.

v Układanie puzzli – najpierw z dużych puzzli, potem z coraz mniejszych (stopniowo zwiększamy również liczbę elementów).

v Przerysowanie prostych figur i kształtów (koło, trójkąt) – najpierw w oparciu 
o prezentowany wzór, potem z pamięci – prezentujemy wzór przez kilka sekund potem chowamy go i dziecko rysuje z pamięci.

v Segregowanie figur ze względu na wielkość, kolor, kształt.

v Wyszukiwanie elementów na obrazku lub w otoczeniu – według nazwy („czy jest na tym obrazku jakieś zwierzę?”, „pokaż mi na tym zdjęciu wszystkie dzieci, które mają czapki”) lub według położenia („pokaż mi coś, co leży na stole”, „pokaż, które zwierzęta na tym obrazku stoją na łące”)

v Gra w domino (obrazkowe, literowe)- szukanie pary takich samych obrazków lub liter.

v Ćwiczenia pamięci wzrokowej - pokazujemy dziecku obrazek na kilka sekund 
                    i zakrywamy. Następnie pytamy: co było na obrazku? Ile było np. lalek, samochodów itp.?

v Dobieranie wyrazów do obrazków – rodzic przygotowuje kilka obrazków, na których są np. sprzęty domowe, zwierzęta, zawody (ważne aby na obrazku był jeden element) a następnie podpisy (nazwy tych przedmiotów). Zadaniem dziecka jest właściwe przyporządkowanie nazwy do obrazka.

Pamiętajmy, aby proponowane przez nas zadania były dla dziecka przyjemnością i okazją do miłego spędzenia czasu z rodzicami. Przy okazji ćwiczeń, które doskonalą percepcję wzrokową można nie tylko zapomnieć o nudzie (np. licząc żółte samochody, które mijamy w korku), ale przede wszystkim dobrze się bawić i pogłębiać swoje relacje z dzieckiem (np. układając razem z nim puzzle).

                opracowała: Katarzyna Wierzchowska