Kreatywność jest bardzo przydatna w życiu, gdyż dzięki niej łatwiej rozwiązujemy problemy, rozszerzamy pomysłowość i zwiększamy swój potencjał twórczy. Umiejętność kreatywnego myślenia rozwija się całe życie, dlatego też warto już od najmłodszych lat zadbać o odpowiednie jej kształtowanie. Zatem jak rozwijać kreatywność dziecka aby wykształcić w nim zdolność nieszablonowego reagowania na rzeczywistość?

Rozwój kreatywności u dziecka wymaga zapewnienia dziecku możliwości działania, twórczego rozwiązywania problemów i dowiadywania się nowych rzeczy. Dziecko uczy się bowiem zapamiętywać i wykorzystywać swoją wiedzę, realizując stawiane przed nim zadania.

Jak proces rozwijania kreatywności u dziecka wygląda w praktyce?

• Pozwól dziecku na podejmowanie prostych decyzji, na przykład w kwestii obiadu lub weekendowego wyjścia. W ten sposób zachęcisz dziecko do niezależnego myślenia, które jest ważnym aspektem kreatywności.
• Zadbaj o to, by telewizja nie była ulubionym medium swojego dziecka. Zachęcaj malucha do zabaw bez elektronicznych gadżetów.
• Pilnuj, by w otoczeniu dziecka znajdowało się wiele przedmiotów pobudzających jego wyobraźnię – najlepsze są klocki, kredki i książki.
• W trakcie zabaw pokazuj dziecku, jak z pomocą wyobraźni zmienić kawałek tektury w ciekawy przedmiot, na przykład domek dla lalek lub teleskop. Chwal przejawy kreatywności.
• Zadawaj dziecku pytania szczegółowe, wymagające innej odpowiedzi niż „tak” lub „nie”. Razem zastanawiajcie się, co byłoby, gdyby zwierzęta mówiły, a ludzie mieszkali na Księżycu. Zachęcaj malucha również do znalezienia sposobu na poprawę danej sytuacji, np. „Jak możemy szybciej posprzątać pokój?”; „Jak zanieść wodę kwiatkom bez rozlewania?”.
• Czytaj dziecku książeczki – rozmawiajcie na temat uczuć bohaterów lub tego, co może wydarzyć się w kolejnym rozdziale.
• Baw się z dzieckiem, wymyślajcie różne scenariusze. Nie unikaj zabaw wymagających zabrudzenia się lub zrobienia bałaganu.

Rozwijanie kreatywności dziecka to także uczenie go otwartości, tolerancji i kwestionowania utartych stwierdzeń. Ważne jest także wychodzenie poza schematy myślowe, świadomość tego, jak myślimy i rozwiązujemy problemy (w uświadomieniu sobie tego pomaga np. zadawanie sobie pytań i podpowiadanie sobie w czasie rozwiązywania zadania).

Prawidłowe postawy rodzicielskie i ich odzwierciedlenie w rozwoju kreatywności:

1.     Postawa akceptacji: przyjęcie dziecka takim, jakie jest. Rodzice starają się poznać potrzeby dziecka i zaspokoić je, pozwalają na uczuciową niezależność.

2.     Postawa współdziałania: aktywność w nawiązywaniu kontaktów, wspólne wykonywanie czynności, wymienianie uwag.

3.     Postawa dawania dziecku rozumnej swobody: pozwalają na odpowiedzialność za własne działania, pozwalają dziecku nie zgadzać się z rodzicami.

4.     Postawa uznawania praw dziecka: stosują intelektualne sposoby oddziaływania, dziecko ma prawo do swego punktu widzenia i do wypowiadania go.

Prawidłowe postawy rodzicielskie sprzyjają kształtowaniu się innych tendencji w zachowaniu dziecka: zadowolenia z rezultatów własnej pracy, wytrwałości, pomysłowości, innowacyjności, chęci próbowania czegoś nowego. Dzieci wychowywane w rodzinach o prawidłowych postawach rodzicielskich reprezentują na ogół realistyczny styl ekspresji. Szybko wypracowują schemat, charakterystyczny dla wieku przedszkolnego: żółte słońce, niebieskie niebo, zielona trawa. Rysunki odzwierciedlają rzeczywistość dziecka, są urozmaicone, proporcjonalne, barwne, nie brak w nich jednak elementów fantastycznych.
Dzieci są z natury bardzo dociekliwe, dlatego też warto wiedzieć w jaki sposób dobrze wykorzystać rodzący się potencjał. Nie ma konkretnego sposobu na to aby rozwijać kreatywność u dzieci, jednak istnieje wiele metod, które z pewnością skutecznie w tym pomogą. Obecna edukacja już coraz częściej odchodzi od sztywnych schematów nauczania i nacisku na wkuwanie regułek, właśnie na rzecz kreatywnych ćwiczeń. Na przedmiotach takich jak matematyka można z powodzeniem łączyć twórcze myślenie z logicznymi zadaniami. Dzieci są skutecznie aktywizowane przez nauczycieli do kreatywnego działania. Za pomocą ciekawych ćwiczeń, dzieci wychodzą poza ramowe myślenie i dzięki temu w ich głowach powstaje wiele inspirujących pomysłów.
Kreatywność u dzieci możemy rozwijać także w zaciszu własnego domu. W nabywaniu twórczych kompetencji pomoże wspólne spędzanie czasu na różnych ćwiczeniach i zabawach. Rodzice mogą razem z dzieckiem rozwiązywać zadanie domowe, pobudzając jednocześnie ich wyobraźnię. Z pomocą przyjdą również różnego rodzaju gry edukacyjne i logiczne, przez co naukę połączymy z dobrą zabawą.

Zajęcia dla dzieci połączone z zabawą doskonale rozwijają kreatywność. Wbrew pozorom nie potrzeba wcale skomplikowanych pomocy naukowych aby wzbudzić w dziecku ciekawość gdyż świetną zabawę zapewnią proste zabawy na zwykłych przedmiotach codziennego użytku.

Jednym z przykładów zajęć dla dzieci jest zabawa w pudełka w których schowane są różne przedmioty. Po pierwsze pudełka zawierają w sobie przedmioty takie jak: łyżki, pędzelki, miski, szczotki. Takie zwykłe przedmioty dają wiele możliwości i mogą być badane przez małe rączki. Po drugie, przedmioty w pudełkach muszą być wielofunkcyjne i dobrane w taki sposób aby pobudzały wyobraźnię by przy ich pomocy można było wymyślać coraz to nowe zabawy. Na przykład, miska może być garnkiem, czapką, instrumentem, pojazdem, domkiem, elementem wieży itd. Należy zwrócić uwagę na to, żeby przedmioty zebrane w pudełku różniły się pomiędzy sobą. Mogą się różnić kolorem, wzorem, materiałem oraz innymi właściwościami. Łącząc ze sobą przedmioty z różnych pudełek dziecko może rozwijać swoją kreatywność poprzez kompilację rekwizytów w dowolnych konfiguracjach. Na przykład łącząc pudełko z miskami i łyżkami można stworzyć orkiestrę bądź kuchnię. Aby dodatkowo zaciekawić dziecko i zachęcić do twórczego działania można robić drobne niespodzianki poprzez dorzucanie do pudełek nowych przedmiotów. Takie rozwiązanie z pewnością zaciekawi dziecko i da mu okazję do szukania nowych zastosowań przedmiotów.

Ważnym elementem zabawy jest zaangażowanie rodziców, którzy powinni być inspiracją dla dzieci. Nie ma potrzeby pokazywania od razu wszystkich możliwości zabawy gdyż w rozwijanie kreatywności wpisane jest popełnianie błędów. Dziecko uczy się na własnym doświadczeniu na zasadzie prób i błędów. Pozostawmy podopiecznym możliwość samodzielnego okrywania świata i możliwości na wymyślanie nowych kombinacji zabaw. Kiedy nasze dziecko wymyśli zabawę spróbujmy bawić się z nim według jego pomysłu i pamiętajmy aby pochwalić je za twórczość.

U nieco starszych dzieci proces pozwania świata i otoczenia w jakim przebywa staje się coraz bardziej dogłębne. Wartości poznawcze i kreacyjne dzieci odkryją za pomocą różnego rodzaju zabaw tematycznych np. „w sklep”, „w lekarza”, „w szkołę” „w dziennikarza” itd. W takich zabawach dzieci naśladują postaci poznawane podczas czytania opowiadań czy oglądania teatrzyków bądź filmów. Będą to najczęściej bohaterowie o cechach pozytywnych: dobrzy, opiekuńczy, sympatyczni, odważni. Takie zabawy są bardzo popularne wśród dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych dlatego też można to doskonale wykorzystać do rozwijania kreatywności podopiecznych w domu. Możliwość wcielania się w różne postaci daje wiele możliwości twórczych a także pobudza marzenia. Dziecko może poczuć jak to jest być królewną, czarodziejem czy królem. Zabawa w teatr to także jeden ze sposobów na zwiększanie pomysłowości i potencjału twórczego. Samo przygotowywanie scenki, nauka dialogów, tworzenie scenografii i strojów jest już fantastyczną zabawą. Prace plastyczne związane z teatralizacją tekstu także często budzą podziw, szczególnie gdy nauczyciel wskazuje na różne możliwości wykonania, nie podając gotowych schematów. W takiej atmosferze wzajemnej inspiracji np. szopki bożonarodzeniowe będą zadziwiały sposobem wykonania, fakturą, różnorodnymi materiałami, barwą, kształtem a dziecko rozwinie nie tylko zdolności manualne ale i twórcze myślenie.

Okazuje się, że kreatywność jest pomocna nie tylko w nauce czy pracy zawodowej, ale również w życiu codziennym. Twórcze myślenie pomaga nam w nieszablonowym podejściu do różnych problemów i szybkiego znajdowania rozwiązań. Warto więc zadbać o rozwój kreatywności u dziecka, gdyż będzie ona bardzo pomocna w stawianiu czoła rzeczywistości i uporaniu się z problemami dnia codziennego.